Trong thời đại chuyển đổi số, công nghệ 4.0 đã thúc đẩy các tờ báo luôn tìm mọi cách để đưa tin nhanh nhất. Tuy nhiên, một bộ phận người làm báo đang dễ dàng đánh đổi giá trị cao quý của nghề báo để chạy theo giá trị vật chất, trong đó có hiện tượng “báo hóa” tạp chí, khiến công chúng rất bức xúc và yêu cầu cần được chấn chỉnh, xử lý.
Theo báo cáo tổng kết Luật Báo chi năm 2016 của Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện nay đang diễn ra tình trạng một số tạp chí khoa học còn cử nhà báo, phóng viên tác nghiệp vượt quá thẩm quyền/lạm quyền, thậm chí có trường hợp tác nghiệp như cơ quan điều tra; còn tồn tại tình trạng đội ngũ phóng viên non kém về đạo đức, nghiệp vụ gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi đến phỏng vấn, tìm hiểu, xác minh thông tin xa rời tính chất của tạp chí khoa học là thông tin chuyên sâu, chuyên ngành, công bố/đăng tải các nghiên cứu khoa học, thông tin về hoạt động khoa học chuyên ngành. Hoạt động của một số tạp chí khoa học và nhà báo, phóng viên trực thuộc nêu trên đã ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của các cơ quan tạp chí khoa học đúng nghĩa nói riêng và các cơ quan báo chí, đội ngũ nhà báo, phóng viên hoạt động đúng pháp luật; gây bức xúc trong dư luận xã hội; ảnh hưởng đến hoạt động hợp pháp của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Đứng trước những yêu cầu của việc giải quyết tình trạng vi phạm pháp luật của các tạp chí khoa học hiện nay và mục tiêu không để hình thành cơ quan báo chí tư nhân đối với công tác quản lý nhà nước về báo chí. Trong quá trình xây dựng Luật sửa đổi Luật Báo chí năm 2016, Bộ Thông tin và Truyền thông đang đề xuất chính sách hoàn thiện các quy định để tạp chí khoa học phát triển lành mạnh, đúng tính chất. Khi xây dựng chính sách hoàn thiện các quy định để tạp chí khoa học phát triển lành mạnh, đúng tính chất, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đặt ra mục tiêu cụ thể như sau:
- Tạp chí khoa học không bị biến tướng thành báo và tạp chí thông thường.
- Khắc phục tình trạng “tư nhân hóa” báo chí như chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 156-KH/BTGTW ngày 14/6/2022 của Ban Tuyên giáo Trung ương về tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý, chấn chỉnh hoạt động báo, tạp chí, trang thông tin điện tử, mạng xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Để đạt được những mục tiêu trên, Bộ Thông tin và Truyền thông đã và đang nghiên cứu, đánh giá tác động và xin ý kiến góp ý của các bộ ngành, các chuyên gia và các đối tượng tác động của văn bản để hoàn thiện các chính sách để tạp chí khoa học phát triển lành mạnh, đúng tính chất.