Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản số 37/2024/QH15 đã được Quốc hội khoá XV thông qua ngày 27/6/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025. Luật giao Chính phủ quy định chi tiết 04 nội dung gồm:
(i) Việc thu hồi Giấy đăng ký hoạt động của doanh nghiệp đấu giá tài sản theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền (khoản 19 Điều 1);
(ii) Yêu cầu, điều kiện đối với Cổng Đấu giá tài sản QG, yêu cầu, điều kiện, việc thẩm định, phê duyệt trang thông tin đấu giá trực tuyến (ĐGTT); trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, sử dụng Cổng Đấu giá tài sản QG, trang thông tin ĐGTT; trình tự, thủ tục ĐGTT (khoản 28 Điều 1);
(iii) Việc trả giá, chấp nhận giá, lựa chọn cách thức trả giá, chấp nhận giá trong đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện (khoản 38 Điều 1);
(iv) Việc xử lý vi phạm người trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản (khoản 41 Điều 1).
Quyết định số 717/QĐ-TTg ngày 27/7/2024 của Thủ tướng CP ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khoá XV thông qua tại kỳ họp thứ 7, trong đó giao Bộ Tư pháp chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.
Bộ Tư pháp đã xây dưng dự thảo Nghị định, trong đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với Bộ Tư pháp xây dựng chương Trả giá, chấp nhận giá trong đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện. Dự thảogồm có 7 Chương và 29 Điều, trong đó 03 nội dung về: Cổng Đấu giá tài sản quốc gia; Trình tự, thủ tục đấu giá trực tuyến; Trả giá, chấp nhận giá trong đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện được bố cục từ chương III đến chương V của dự thảo Nghị định.
1.Về Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin đấu giá trực tuyến (Chương III)
Dự thảo Nghị định quy định chi tiết về Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin ĐGTT trên cơ sở kế thừa các quy định còn phù hợp của Nghị định số 47/2023/NĐ-CP, đồng thời, rà soát, bổ sung một số nội dung để hoàn thiện liên quan đến yêu cầu, điều kiện đối với Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin ĐGTT, việc thẩm định điều kiện đối với trang thông tin ĐGTT, cụ thể như sau:
a) Về yêu cầu, điều kiện đối với Cổng Đấu giá tài sản quốc gia[1], trang thông tin đấu giá trực tuyến
Để đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch, khách quan, dự thảo Nghị định quy định cụ thể các yêu cầu, điều kiện đối với Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và trang thông tin ĐGTT như yêu cầu về công khai, không hạn chế truy cập, tiếp cận thông tin, hoạt động ổn định, liên tục và phải đạt cấp độ 3 theo quy định pháp luật về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin, đáp ứng các yêu cầu về việc kết nối, tích hợp và chia sẻ dữ liệu thông qua nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia, yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật, tiêu chuẩn CNTT và có các chức năng nghiệp vụ tối thiểu như đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin của người tham gia đấu giá, tài khoản truy cập, việc tham gia trả giá, giá đã trả bằng mã số riêng, hiển thị công khai, trung thực giá trả của người tham gia đấu giá; thực hiện ghi lại thông tin và truy xuất được lịch sử các giao dịch, người tham gia đấu giá không thể nộp hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá sau thời điểm kết thúc nộp hồ sơ, thực hiện việc trả giá sau thời điểm kết thúc cuộc đấu giá...
b) Về việc thẩm định, phê duyệt trang thông tin đấu giá trực tuyến[2]
Dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể các yêu cầu, điều kiện, thủ tục thẩm định đối với trang thông tin ĐGTT đảm bảo tính chặt chẽ, khả thi, thuận lợi cho tổ chức hành nghề đấu giá tài sản trong việc xây dựng và cơ quan quản lý nhà nước trong việc phê duyệt, thẩm định trang thông tin ĐGTT.
Bên cạnh đó, các yêu cầu, điều kiện, thủ tục thẩm định đối với trang thông tin ĐGTT đã được quy định đầy đủ, rõ ràng, chặt chẽ, khả thi
[3]. Dự thảo Nghị định quy định phân cấp từ Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho Giám đốc Sở Tư pháp thực hiện việc thẩm định, phê duyệt trang thông tin ĐGTT của các tổ chức hành nghề đấu giá tài sản, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức hành nghề đấu giá, tiết kiệm thời gian, chi phí thực hiện. Theo đó, Giám đốc Sở Tư pháp quyết định thành lập Hội đồng thẩm định trang thông tin ĐGTT và ban hành quy chế hoạt động của Hội đồng với thành phần gồm đại diện Sở Tư pháp làm Chủ tịch Hội đồng, đại diện Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan, tổ chức có liên quan, các chuyên gia có trình độ, kinh nghiệm trong lĩnh vực đấu giá, CNTT. Dự thảo Nghị định cũng đã được rà soát, bổ sung quy định chuyển tiếp đối với trường hợp này để tránh khoảng trống pháp lý. Hội đồng thẩm định có trách nhiệm thẩm định các điều kiện đối với trang thông tin ĐGTT; tính khả thi, hiệu quả của Đề án khi đi vào vận hành. Giám đốc Sở Tư pháp xem xét, phê duyệt trang thông tin ĐGTT trong thời hạn 90 ngày.
c) Dừng việc thực hiện đấu giá trực tuyến
Dự thảo Nghị định quy định định kỳ hằng năm hoặc trong trường hợp đột xuất, Sở Tư pháp tiến hành kiểm tra việc quản lý, vận hành trang thông tin ĐGTT, nếu không đáp ứng điều kiện theo quy định thì yêu cầu nâng cấp hệ thống ĐGTT. Tổ chức có trang thông tin ĐGTT có trách nhiệm nâng cấp hệ thống ĐGTT trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu. Trong thời gian thực hiện việc nâng cấp hệ thống ĐGTT, không được sử dụng trang thông tin ĐGTT này để tổ chức đấu giá bằng hình thức trực tuyến. Trường hợp sau khi nâng cấp mà trang thông tin ĐGTT không đáp ứng yêu cầu, điều kiện thì Giám đốc Sở Tư pháp xem xét dừng việc thực hiện hình thức ĐGTT đối với trang đó.
d) Về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin ĐGTT
Dự thảo Nghị định quy định cụ thể về trách nhiệm của các chủ thể gồm có Bộ Tư pháp, tổ chức vận hành Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, tổ chức có trang thông tin ĐGTT trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin ĐGTT đảm bảo bám sát trách nhiệm, quyền hạn của từng cơ quan theo quy định. Đồng thời, để đảm bảo chặt chẽ, trên cơ sở kế thừa quy định của Nghị định số 47/2023/NĐ-CP, dự thảo Nghị định trách nhiệm của người tham gia đấu giá khi tham gia Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin ĐGTT như đảm bảo trang thiết bị khi tham gia đấu giá; chịu trách nhiệm trong trường hợp hệ thống mạng của mình gặp sự cố dẫn đến không thể tham gia đấu giá, trả giá, quản lý và bảo mật tài khoản, mật khẩu được cấp.
Dự thảo Nghị định quy định trách nhiệm của tổ chức vận hành Cổng Đấu giá tài sản quốc gia dựa trên quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản tại khoản 28 Điều 1 “Chính phủ quy định chi tiết yêu cầu, điều kiện đối với Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và yêu cầu, điều kiện, việc thẩm định, phê duyệt trang thông tin đấu giá trực tuyến; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, trang thông tin đấu giá trực tuyến” và tại khoản 44 Điều 1 về nhiệm vụ quyền hạn của Bộ Tư pháp “Xây dựng, quản lý và hướng dẫn sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia đáp ứng yêu cầu về bảo mật, an toàn an ninh thông tin; giao nhiệm vụ vận hành cho cơ quan chuyên môn, đơn vị trực thuộc tổ chức thực hiện”. Theo đó, cần thiết phải có tổ chức để vận hành Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và vận hành hệ thống đấu giá trực tuyến. Bộ Tư pháp sẽ xem xét việc giao cơ quan chuyên môn hoặc thành lập tổ chức trực thuộc vận hành Cổng Đấu giá trên cơ sở nguyên tắc không phát sinh biên chế và không sử dụng kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước.
2. Về trình tự, thủ tục đấu giá trực tuyến (Chương IV)
Trên cơ sở tham khảo một số mô hình về ĐGTT trên thế giới, tiếp tục kế thừa các quy định còn phù hợp của Nghị định số 47/2023/NĐ-CP, dự thảo Nghị định quy định cụ thể trình tự đấu giá bằng hình thức trực tuyến đảm bảo đồng bộ, thống nhất trên môi trường internet. Người tham gia đấu giá đăng ký tham gia đấu giá, mua hồ sơ mời tham gia đấu giá thì được tổ chức hành nghề đấu giá tài sản cấp một tài khoản truy cập. Người tham gia đấu giá sử dụng tài khoản truy cập để xem tài sản, nộp hồ sơ tham gia đấu giá, nộp tiền đặt trước và tham dự phiên đấu giá theo Quy chế cuộc đấu giá. Thời gian trả giá của cuộc đấu giá do tổ chức hành nghề đấu giá tài sản thỏa thuận với người có tài sản nhưng tối thiểu là mười lăm phút.
Để đảm bảo tính khách quan, công khai, minh bạch, kết quả cuộc ĐGTT được đăng công khai trên Cổng Đấu giá tài sản quốc gia hoặc trang thông tin ĐGTT và được gửi vào địa chỉ thư điện tử của người tham gia đấu giá ngay sau khi đấu giá viên công bố người trúng đấu giá. Biên bản ĐGTT phải ghi nhận thời điểm bắt đầu tiến hành đấu giá, thời điểm kết thúc cuộc Diễn biến của phiên đấu giá được hệ thống ĐGTT ghi nhận phải được trích xuất, có xác nhận của tổ chức hành nghề đấu giá tài sản vận hành trang thông tin ĐGTT và đính kèm biên bản đấu giá.đấu giá, số người tham gia đấu giá, giá trúng đấu giá, người trúng đấu giá.
3. Về việc trả giá, chấp nhận giá trong đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện (Chương V)
Dự thảo Nghị định quy định chi tiết việc trả giá, chấp nhận giá trong đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện với các nội dung gồm: (i) Tiêu chí lựa chọn cách thức trả giá, chấp nhận giá trong đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện; (ii) Trả giá, chấp nhận theo hai giai đoạn gồm giai đoạn xác định số lượng khối băng tần trúng đấu giá và giai đoạn xác định vị trí khối băng tần trúng đấu giá; (iii) Trả giá theo số lượng các khối băng tần đăng ký mua và được thay đổi khối băng tần trả giá tại các vòng đấu giá.
Việc xây dựng quy định cụ thể về trả giá, chấp nhận giá theo hai giai đoạn và trả giá theo số lượng khối băng tần đăng ký mua được thực hiện trên cơ sở đặc thù của tài sản là quyền sử dụng tần số vô tuyến điện và nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm về đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện của các nước phát triển trên thế giới. Dự thảo Nghị định quy định đối với trường hợp trả giá, chấp nhận giá theo hai giai đoạn sẽ bao gồm giai đoạn xác định số lượng khối băng tần trúng đấu giá và giai đoạn xác định vị trí khối băng tần trúng đấu giá. Đối với trường hợp trả giá theo số lượng các khối băng tần đăng ký mua và thay đổi khối băng tần trả giá tại các vòng đấu giá thì cuộc đấu giá sẽ bao gồm nhiều vòng trả giá, người tham gia đấu giá được quyền chuyển đổi trả giá từ khối băng tần này sang khối băng tần khác tại các vòng trả giá. Sau từng vòng đấu giá, người có giá trả cao nhất được coi là người trả giá cao nhất tạm thời của vòng đấu giá đó. Phương thức này đảm bảo cho các doanh nghiệp tham gia đấu giá được linh hoạt quyết định khối băng tần muốn mua căn cứ vào diễn biến cuộc đấu giá và khả năng tài chính của doanh nghiệp.
Các nguồn lực về tài chính và nhân lực bảo đảm thi hành Nghị định đã được Bộ Tư pháp chủ trì đánh giá trong quá trình xây dựng dự thảo. Sau khi Nghị định được ban hành sẽ cơ bản kế thừa nguồn lực có sẵn, không làm phát sinh bộ máy, con người để thực hiện mà sử dụng các hạ tầng và nguồn lực sẵn có trên cơ sở tổ chức hiện có, không làm phát sinh thêm gánh nặng cho ngân sách.
[1] Hiện nay, theo quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Bộ Tư pháp đã xây dựng và đưa vào vận hành trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản. Thực hiện quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Bộ Tư pháp xây dựng, nâng cấp trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản thành Cổng Đấu giá tài sản quốc gia.
[2] Đối với Cổng Đấu giá tài sản quốc gia, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản tại khoản 3, khoản 44 Điều 1 giao Bộ Tư pháp việc xây dựng, quản lý và vận hành Cổng Đấu giá tài sản quốc gia
[3] Thực hiện Nghị định số 47/2023/NĐ-CP, tính đến nay, Bộ Tư pháp mới nhận được tổng cộng 02 Đề án xây dựng trang thông tin đấu giá trực tuyến do tổ chức hành nghề đấu giá gửi. Tuy nhiên, 02 Đề án này còn chưa đáp ứng được yêu cầu, điều kiện theo quy định.